มาตรการป้องกันการทุจริตและประพฤติมิชอบของหน่วยงานของรัฐ: กรณีศึกษาการขับเคลื่อนมาตรการป้องกันการทุจริตและประพฤติมิชอบของกระทรวงยุติธรรม

บทคัดย่อ

    บทความวิชาการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษามาตรการ นโยบาย และแนวทางในการป้องกันการทุจริตและประพฤติมิชอบของหน่วยงานภาครัฐ โดยใช้กระทรวงยุติธรรมเป็นกรณีศึกษา และเสนอแนวทางสำหรับหน่วยงานอื่น ๆ ในการปรับประยุกต์ใช้เพื่อขับเคลื่อนการต่อต้านการทุจริต พร้อมแนวคิดและองค์ความรู้ใหม่ ๆ เกี่ยวกับการทุจริตและการบริหารงานภาครัฐในรูปแบบใหม่ที่สอดคล้องกับสภาพปัจจุบันด้วย จากการศึกษาพบว่า การทุจริตในหน่วยงานภาครัฐเป็นปัญหาเรื้อรังที่ทำลายความน่าเชื่อถือของประเทศ ส่งผลกระทบต่อการพัฒนาประเทศเป็นอย่างมาก จึงทำให้รัฐธรรมนูญและยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี ให้ความสำคัญกับการป้องกันและปราบปรามการทุจริตเป็นวาระแห่งชาติ ซึ่งหน่วยงานภาครัฐทุกแห่งจำเป็นต้องมีมาตรการที่ชัดเจนและเข้มงวดในการต่อต้านการทุจริต โดยกระทรวงยุติธรรมถือเป็นหนึ่งในหน่วยงานตัวอย่างที่มีการขับเคลื่อนมาตรการดังกล่าวอย่างเป็นรูปธรรม เช่น การห้ามข้าราชการและบุคลากรรับของขวัญหรือผลประโยชน์จากการปฏิบัติหน้าที่ เพื่อป้องกันผลประโยชน์ทับซ้อน กำหนดให้ผู้บังคับบัญชาต้องรับผิดชอบหากผู้ใต้บังคับบัญชาทุจริต และมีข้อเสนอแนะเชิงนโยบายที่สำคัญ เช่น การที่รัฐบาลต้องให้ความสำคัญและแสดงเจตนารมณ์อย่างจริงจังในการต่อต้านการทุจริต การปรับปรุงกฎหมาย ระเบียบให้ทันสมัยและเข้มงวด รวมถึงการปลูกฝังคุณธรรม จริยธรรม และนำเทคโนโลยีดิจิทัลมาใช้ในการเพิ่มประสิทธิภาพขององค์การ หากหน่วยงานต่าง ๆ สามารถนำแนวทางเหล่านี้ไปปรับใช้ควบคู่กับการขับเคลื่อนอย่างจริงจังและต่อเนื่อง ก็จะช่วยแก้ปัญหาการทุจริตในภาครัฐได้อย่างยั่งยืน

เอกสารอ้างอิง (References)

กระทรวงยุติธรรม. (2560). ภารกิจ/หน้าที่ กระทรวงยุติธรรม. https://www.moj.go.th/view/13

กรุงเทพธุรกิจ. (2566). ได้เวลาทบทวน ยุทธศาสตร์ชาติ. https://www.bangkokbiznews.com/news/1105804

กองยุทธศาสตร์และแผนงาน สำนักงานปลัดกระทรวงยุติธรรม. (2566). นโยบายของรัฐมนตรีว่าการกระทรวงยุติธรรม (พันตำรวจเอก ทวี สอดส่อง).
https://www.moj.go.th/attachments/20231018121503_ 58968.pdf

กัญจิรา วิจิตรวัชรารักษ์ และพระมหาอรุณ ปญฺญารุโณ. (2565). วิธีการป้องกันและปราบปรามการทุจริต
ในหน่วยงานภาครัฐ. วารสารรัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย. 2(2), 37 - 38.

ณัฐกริช เปาอินทร์. (2557). มูลเหตุแห่งการเกิดขึ้นและแนวทางการแก้ไขปัญหา การทุจริตประพฤติมิชอบที่เหมาะสมโดยผู้นำ. วารสารการเมือง การบริหาร และกฎหมาย, 6(3), 181 - 183.

บุญเกียรติ การะเวกพันธุ์, ชาญชัย จิตรเหล่าอาพร, พัชราวลัย ศุภภะ, และทศพร ศิริสัมพันธ์.  (ม.ป.ป.). การบริหารงานภาครัฐแนวใหม่.
http://wiki.kpi.ac.th/index.php?title=การบริหารงานภาครัฐแนวใหม่#อ้างอิง

พรชัย นฤดมกุล และพรรณนิภา รอดวรรณะ. (2554). การทุจริตของพนักงานในองค์การธุรกิจ. จุฬาลงกรณ์ธุรกิจปริทัศน์, 33(130), 1 - 10.

รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2560 (2560, 6 เมษายน). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 134 ตอนที่ 40 ก, หน้า 17.

ศูนย์ปฏิบัติการต่อต้านการทุจริต กระทรวงการต่างประเทศ. (2562). ความเป็นมาศูนย์ปฏิบัติการต่อต้านการทุจริต. https://acc.mfa.go.th/th/page/ความเป็นมา?menu=5d7f449f2d0201231b2bccf9

ศูนย์ปฏิบัติการต่อต้านทุจริต กระทรวงยุติธรรม. (2560). ความเป็นมาศูนย์ปฏิบัติการต่อต้านทุจริต กระทรวงยุติธรรม. https://www.moj.go.th/view/10223

______. (2565). มาตรการป้องกันการทุจริตและประพฤติมิชอบ. https://www.moj.go.th/news/1469

สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์. (2567). คดีทุจริตและประพฤติมิชอบของเจ้าหน้าที่รัฐ. https://nidapoll.nida.ac.th/survey_detail?survey_id=687

สังศิต พิริยะรังสรรค์. (2549). ทฤษฎีการคอร์รัปชัน. ร่วมด้วยช่วยกัน.

สำนักข่าวอิศรา. (2567). เปิดคำแถลงนโยบายรัฐบาลแพทองธารฉบับเต็ม.
https://www.isranews.org/article/isranews-news/131529-politics-8.html

สำนักงานคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตในภาครัฐ. (2562). คู่มือแนวทางการดำเนินการรณรงค์ต่อต้านการทุจริตตามมาตรา 63 ของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2560.
https://secretar y. mots.go.th/ewtadmin/ewt/acoc/download/article/article_20211117151047.pdf

______. (ม.ป.ป.). การทุจริตในภาครัฐ หมายความว่าอย่างไร. https://pacc.go.th/index.php/faq.

สำนักงานคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ. (2560). สาเหตุของการทุจริตและทิศทางการป้องกันการทุจริตในประเทศไทย.
https://webportal.bangkok.go.th/upload/user/00000073/web/ita/O39/h1.pdf

สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2566). แผนแม่บทภายใต้ยุทธศาสตร์ชาติ (พ.ศ. 2566 - 2580) (ฉบับแก้ไขเพิ่มเติม).
http://nscr.nesdc.go.th/master-plans/

สำนักเลขาธิการคณะรัฐมนตรี. (2562). คำแถลงนโยบายของคณะรัฐมนตรีพลเอก ประยุทธ์ จันทร์โอชานายกรัฐมนตรีแถลงต่อรัฐสภา. https://www.thaigov.go.th/uploads/document/66/2019/07/pdf /Doc_20190725085640000000.pdf

______. (2566). นายกรัฐมนตรีประกาศต่อต้านคอร์รัปชันยึดหลักนิติธรรมที่เข้มแข็งใช้เทคโนโลยีตรวจสอบให้เกิดความโปร่งใส เป็นรัฐบาลดิจิทัล เปลี่ยน “รัฐอุปสรรค” เป็น “รัฐสนับสนุน”.
https://www.thaigov.go.th/news/contents/details/71981

______. (2566). คำแถลงนโยบายของคณะรัฐมนตรีนายเศรษฐา ทวีสิน นายกรัฐมนตรีแถลงต่อรัฐสภา. https://www.soc.go.th/wpcontent/uploads/2023/09/historyy_66.pdf

______. (2566). กระทรวงยุติธรรม ประกาศเจตนารมณ์ต่อต้านทุจริต เนื่องในสัปดาห์ต่อต้านทุจริตและส่งเสริมจริยธรรม “ยุติธรรมต้านโกง โปร่งใส ไม่คอร์รัปชัน”.
https://www.thaigov.go.th/news/contents/details/75764

องค์กรต่อต้านคอร์รัปชัน (ประเทศไทย). (2566). 5 ประเภททุจริตคอร์รัปชัน เนื้อร้ายกัดกินประเทศไทย.
https://www.pptvhd36.com/news/%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B8%A1/196815

องค์การกระจายเสียงและแพร่ภาพสาธารณะแห่งประเทศไทย. (2567). ไล่ออก 2 อาจารย์ “ซื้องานวิจัย” ผลสอบพบผิดปกติ 14 รายใน 8 สถาบัน.
https://www.thaipbs.or.th/news/content/33629

อรุณ หมื่นวงค์. (2557). มาตรการทางกฎหมายในการต่อต้านการทุจริตของภาครัฐ [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต]. มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์.
https://libdoc.dpu.ac.th/thesis/153995.pdf

อัมพร ยิ่งยงวงศ์สกุล. (2566). แนวทางป้องกันการทุจริต.
https://www.ubu.ac.th/web/files_up/00006f2023010515305340.pdf  

Hood, C. (1991). A Public Management for all seasons?. Public Administration, 69(1).

Transparency International. (2023). Corruption Perceptions Index.
https://www.transparency.org/en/cpi/2023/index/tha