การคุ้มครองช่วยเหลือพยานของสำนักงาน ป.ป.ช.
จากไชต์: สำนักงานคณะกรรมการป้องกัน และปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ (สำนักงาน ป.ป.ช.) สนามบินน้ำ
จำนวนผู้เข้าชม: 4964
การคุ้มครองพยานเป็นภารกิจที่สําคัญ ซึ่งจะส่งผลให้กระบวนการยุติธรรมของไทยดําเนินไปอย่างมีประสิทธิภาพ เพราะด้วยคดีการทุจริตมีลักษณะเป็นอาชญากรรมซ่อนเร้น ซึ่งแตกต่างจากคดีอาญาทั่วไปที่จะมีผู้เสียหายจากการกระทําผิดมาร้องทุกข์หรือกล่าวโทษต่อเจ้าพนักงานเพื่อให้มีการดําเนินคดีและลงโทษผู้กระทําผิด แต่การทุจริตคอร์รัปชันมักเป็นเรื่องที่รู้เห็นกันเฉพาะผู้ให้และผู้รับ เป็นการยากที่จะมีฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งนําเรื่องดังกล่าวออกเปิดเผยหรือร้องทุกข์กล่าวโทษต่อเจ้าพนักงาน เพราะจะทําให้ตนเองได้รับความเดือดร้อนเสียหายไปด้วย โดยเฉพาะพยานบุคคลเมื่อมีความสําคัญในคดีมากเท่าไร ก็มีโอกาสถูกข่มขู่คุกคาม หรือประทุษร้ายมากยิ่งขึ้น เนื่องจากผู้กระทําผิดต้องการขจัดผู้รู้เห็นเหตุการณ์ที่อาจพิสูจน์ความผิดของผู้กระทําความผิดนั้นได้หรือไม่ก็ทําให้พยานเกิดความเกรงกลัวจนกลับคําให้การของตน
ใครบ้างมีสิทธิขอคุ้มครองพยาน
- ผู้กล่าวหา
- ผู้เสียหาย
- ผู้ทำคำร้อง
- ผู้ร้องทุกข์กล่าวโทษ
- หรือให้ถ้อยคำ หรือ ผู้ที่แจ้งเบาะแส
- การคุ้มครองพยานยังหมายรวมถึงคู่สมรส บุพการี ผู้สืบสันดานหรือบุคคลที่มีความสัมพันธ์ใกล้ชิดกับผู้ร้องขอด้วย
ขั้นตอนการร้องขอคุ้มครองพยาน
- การยื่นคำร้องขอคุ้มครองช่วยเหลือพยาน ผู้ร้องขอสามารถกระทำได้ ดังต่อไปนี้
1.1 ยื่นคำร้องพร้อมเอกสารหลักฐานด้วยตนเองต่อสำนักงานตามแบบที่สำนักงานกำหนด
1.2 ยื่นคำร้องต่อหน่วยงานอื่นที่เกี่ยวข้องกับการคุ้มครองช่วยเหลือพยานและให้หน่วยงานดังกล่าวประสานการปฏิบัติงานเพื่อคุ้มครองช่วยเหลือพยานกับสำนักงาน
- ในกรณีเร่งด่วนหากผู้ร้องขอไม่สามารถมายื่นคำร้องได้ด้วยตนเอง ให้ทำเป็นหนังสือ หรือจดหมาย หรือทางเครื่องมือสื่อสารอื่น ได้แก่ โทรศัพท์ โทรสาร หรือจดหมายอิเล็กทรอนิกส์ หรืออาจมอบอำนาจ ให้บุคคลอื่นดำเนินการแทน โดยต้องระบุชื่อ สกุล และที่อยู่ของผู้ร้องขอ ตลอดจนพฤติการณ์ที่แสดงให้เห็นว่าอาจไม่ได้รับความปลอดภัย และต้องลงลายมือชื่อ หรือระบุชื่อผู้ร้องขอ แล้วแต่กรณี
- ในกรณีผู้ร้องขอ ได้ยื่นคำร้องขอต่อหน่วยงานอื่น และมีความจำเป็นเร่งด่วนต้องจัดให้มีมาตรการคุ้มครองช่วยเหลือพยานในทันที ก็ให้หน่วยงานนั้นดำเนินการคุ้มครองช่วยเหลือพยานตามความจำเป็นเร่งด่วนไปพลางก่อน เพื่อจัดให้ผู้ร้องขอได้รับความคุ้มครองตามสมควร
- ในกรณีที่สำนักงาน ป.ป.ช. พิจารณาแล้วเห็นสมควรให้บุคคลใดได้รับการคุ้มครองช่วยเหลือพยานโดยบุคคลดังกล่าวไม่ได้ร้องขอ และเป็นเรื่องที่อยู่ในหน้าที่และอำนาจของสำนักงาน ให้สำนักงานดำเนินการคุ้มครองช่วยเหลือพยานได้ แต่ต้องจัดให้บุคคลดังกล่าวให้ความยินยอม และให้มีการรายงานให้คณะกรรมการ ป.ป.ช. ทราบหรือมีมติโดยเร็ว
- การรายงานผลการพิจารณาคําร้องพร้อมความเห็นเสนอคณะกรรมการ ป.ป.ช.
เมื่อสำนักงาน ป.ป.ช. ได้รับคำร้อง ให้พนักงานเจ้าหน้าที่ผู้รับผิดชอบดำเนินการเพื่อให้มีการคุ้มครองช่วยเหลือพยานโดยเร็ว ดังนี้
- บันทึกปากคำผู้ร้องขอและความยินยอมไว้เป็นหนังสือตามแบบที่สำนักงานกำหนด
- ตรวจสอบข้อเท็จจริง และรวบรวมพยานหลักฐานที่เกี่ยวข้องว่ามีเหตุอันสมควรเชื่อได้ว่าผู้ร้องขอจะไม่ได้รับความปลอดภัย หรือเหตุอื่นที่เกี่ยวข้องกับการคุ้มครองช่วยเหลือพยาน และให้เสนอความเห็นต่อคณะกรรมการ ป.ป.ช.เพื่อพิจารณามีมติ
- กรณีมีความจำเป็นเร่งด่วนที่ต้องให้มีการคุ้มครองช่วยเหลือผู้ร้องขอในทันที่ ก่อนที่จะเสนอคณะกรรมการ ป.ป.ช. เพื่อมีมติ ให้สำนักงานจัดให้มีมาตรการคุ้มครองช่วยเหลือผู้ร้องขอเป็นการชั่วคราวตามเห็นสมควร และให้รายงานเหตุผลและความจำเป็นต่อคณะกรรมการ ป.ป.ช. เพื่อให้มีมติโดยเร็ว
- วิธีการคุ้มครองช่วยเหลือพยาน
1) จัดพนักงานเจ้าหน้าที่ให้ความคุ้มครอง ณ ที่พักอาศัยหรือสถานที่ที่พยานร้องขอ
2) จัดให้พยานอยู่หรือพักอาศัยในสถานที่ที่สำนักงานกำหนด
3) จัดให้มีมาตรการปกปิดมิให้มีการเปิดเผยชื่อตัว ชื่อสกุล ที่อยู่ ภาพ หรือข้อมูลอย่างอื่นที่สามารถระบุตัวพยานได้
4) จัดให้มีการติดต่อ สอบถามความเป็นอยู่หรือตรวจสถานที่ที่อยู่หรือพักอาศัยอย่างสม่ำเสมอ
5) แจ้งเป็นหนังสือให้สำนักงานตำรวจแห่งชาติ หรือกรมคุ้มครองสิทธิและเสรีภาพ หรือหน่วยงานอื่น ดำเนินการให้การคุ้มครองความปลอดภัย
6) ดำเนินการด้วยวิธีการอื่นตามที่คณะกรรมการ ป.ป.ช. มีมติ
- เมือมีมติให้มีมาตรการคุ้มครองช่วยเหลือพยาน ให้แจ้งเป็นหนังสือให้หน่วยงานดังต่อไปนี้ เป็นผู้คุ้มครองความปลอดภัย
- สำนักงานตำรวจแห่งชาติ
- สำนักงานคุ้มครองพยาน กรมคุ้มครองสิทธิและเสรีภาพ กระทรวงยุติธรรม
- หน่วยงานอื่นตามที่เห็นสมควร
- การสิ้นสุดการคุ้มครองช่วยเหลือพยาน
1) พยานถึงแก่ความตาย
2) พยานร้องขอให้ยุติการคุ้มครองช่วยเหลือหรือขอเพิกถอนความยินยอม
3) พยานฝ่าฝืนหรือไม่ปฏิบัติตามกฎหมายหรือระเบียบ หรือเงื่อนไขที่คณะกรรมการ ป.ป.ช. กำหนดโดยไม่มีเหตุอันสมควร
4) พฤติการณ์แห่งความไม่ปลอดภัยของพยานเปลี่ยนแปลงไป และกรณีไม่มีความจำเป็นจะต้องให้ความคุ้มครองอีกต่อไป
5) พยานไม่มาพบพนักงานเจ้าหน้าที่ หรือไม่มาให้ถ้อยคำเป็นพยานโดยไม่มีเหตุสมควร หรือไม่ไปเบิกความหรือไปเบิกความแต่ไม่เป็นไปตามที่ให้การหรือให้ถ้อยคำไว้ หรือไปเบิกความเป็นพยานแต่ไม่เป็นประโยชน์ในการพิจารณาหรือเป็นปฏิปักษ์
6) เมื่อสำนักงาน ป.ป.ช. หรือสำนักงาน ป.ป.ช. ภาค หรือสำนักงาน ป.ป.ช. ประจำจังหวัด ได้รับแจ้งจากหน่วยงานอื่นที่คณะกรรมการ ป.ป.ช. สั่งให้ดำเนินการคุ้มครองช่วยเหลือพยานว่า การคุ้มครองช่วยเหลือพยานสิ้นสุดลง เนื่องจากปรากฏเหตุตามข้อ 1) – 4)
7) คณะกรรมการ ป.ป.ช. มีมติให้การคุ้มครองช่วยเหลือพยานสิ้นสุดลง
- ค่าใช้จ่ายในการคุ้มครองช่วยเหลือพยาน และค่าทดแทน
- การเบิกจ่ายให้ดำเนินการเป็นความลับ โดยตั้งงบประมาณค่าใช้จ่ายในการคุ้มครองช่วยเหลือพยาน ค่าทดแทนและค่าใช้จ่ายแก่พยาน รวมถึงค่าใช้จ่ายอื่นที่จำเป็นสำหรับการคุ้มครองช่วยเหลือพยาน
- ในกรณีเกิดความเสียหายแก่ชีวิต ร่างกาย อนามัย เสรีภาพ ชื่อเสียง ทรัพย์สิน หรือสิทธิอย่างหนึ่งอย่างใดของพยานเพราะเหตุมีการกระทำผิดอาญาโดยเจตนาอันเนื่องมากจากการที่พยาน จะมาหรือได้มาเป็นพยานเพื่อให้ข้อเท็จจริงต่อคณะกรรมการ ป.ป.ช. หรือในชั้นพิจารณาของศาล ให้พยานมีสิทธิได้รับค่าทดแทนที่จำเป็น ละสมควรตามกฎหมายว่าด้วยการคุ้มครองพยานในคดีอาญาด้วย
- การเบิกจ่ายในการคุ้มครองช่วยเหลือพยาน และค่าทดแทน ให้เบิกในอัตราที่กระทรวงยุติธรรมกำหนด หรือตามที่ทางราชการกำหนดไว้
เพิ่มข้อมูลการติดต่อ สำนักงาน ป.ป.ช. ส่วนกลาง และสำนักงาน ป.ป.ช. ประจำจังหวัด
Related
